صادرات کالا به سایر کشورها از جمله صادرات به چین، موضوعی است که به ارز آوری و رونق اقتصاد ایران کمک می کند اما لیستی از کالاهای ممنوعه صادراتی نیز وجود دارد که صادرات آنها از مبدا ایران ممنوع است. نه تنها ایران بلکه بسیاری از کشورها به دلایلی نظیر تقویت تولید داخلی، ثبات قیمت ها به دلیل فراوانی کالا در بازار مبدا و همچنین ترغیب مردمان به استفاده از کالای تولید داخل، قوانین منع صادرات دارند و در ایران نیز ماده ۱۲۶ قانون امور گمرکی به این موضوع می پردازد. همراه بازرگانی ایجاب باشید.
انواع جواز کالاهای صادراتی
از نظر جواز صادرات، کالاها به سه دسته مجاز، مشروط و ممنوع تقسیم می شوند:
کالاهای مجاز صادراتی
کالاهای مجاز برای صادرات، کالاهایی هستند که نیازی به مجوز برای صادرات ندارند اما صادر کننده باید مقررات مربوطه را رعایت کند. مقررات مربوطه صادراتی نظیر داشتن کارت بازرگانی، گواهینامه های مورد نیاز و سایر مجوزها برای هر نوع صادراتی موردنیاز است و فرقی از بابت نوع کالا ندارد.
کالاهای مشروط صادراتی
کالاهای مشروط مجوز مستقیم صادرات ندارند و اگر شما بخواهید این کالاها را صادر کنید باید از سازمان یا وزارت مربوطه مجوز دریافت کنید. این موضوع بیشتر در جهت حمایت از تولید داخلی انجام می شود و هدف آن این است که کالاهایی که کشور به آنها نیاز دارد و بازار اشباعی ندارد، به بهانه ارز آوری و کسب سود بیشتر از کشور خارج نشود و بتواند نیاز داخلی کشور را تامین کند.
کالاهای ممنوعه صادراتی
همانطور که از اسمش پیداست، صادرات این دسته کالاها به طور کامل ممنوع است و هیچ شخص حقیقی یا حقوقی اجازه صادرات آن را ندارد. برخی کالاها به طور دائم مجوز صادرات ندارند و برخی کالاها بسته به شرایط گاها می توانند صادر شوند. دلایل مختلفی برای ممنوع بودن صادرات برخی کالاها وجود دارد که در ادامه به آنها می پردازیم.
از کالاهای ممنوعه، برخی کالاها به طور دائم ممنوعیت صادرات دارند و برخی کالاها به صورت دوره ای و موقت. صادرات برخی گونه های جانوری و گیاهی به دلیل خطر انقراض بر اثر شکار بی رویه برای همیشه ممنوع است. عتیقه و لوازم باستانی که از زیر زمین استخراج می شوند نیز برای حمایت از تاریخ و فرهنگ کشور ممنوع الصدور هستند. مواردی از این دست که تا حدودی نیز مشخص هستند، قابلیت صادرات ندارند. اما در مورد کالاهای دوره ای، وزارت صمت مرجع اصلی صدور مجوز بوده و در صورتی که وزارت صمت مجوز صادرات کالا را اعلام کند، موقتا از لیست ممنوعیت صادرات خارج می شود. به عنوان مثال، اگر کالایی در کشور اشباع شد و نیاز بازار داخل آن به طور کامل برطرف و مازاد تولید داشت، وزارت صمت صادرات مازاد تولید را آزاد می کند.
لیست کالاهای ممنوعه صادراتی
مطابق با ماده ۱۲۶ قانون امور گمرکی، چهار دسته کالا داریم که صادرات آنها امکان صدور قطعی ندارد و تنها در شرایطی خاص می توان آنها را صادر کرد. این چهار دسته عبارتند از:
- کالاهای ممنوع الصدور بر اساس شرع مقدس اسلام و یا قانون
- اشیاء عتیقه یا میراث فرهنگی که به تشخیص سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی صادرات آنها ممنوع است
- اقلام دامی یا نباتی و گونه‌های جانوری برای حفظ ذخایر ژنتیک یا حفاظت محیط زیست
- سایر کالاهای ممنوع الصدور به موجب قوانین خاص
اگر بخواهیم یک لیست از کالاهای پر کاربرد کشور که در لیست ممنوعیت صادرات قرار دارند تهیه کنیم، می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- گوشت منجمد و یا غیرمنجمد تولید داخل و یا وارداتی
- پودر ماهی و غذای آبزیان
- دفتر تحصیلی و دفترچه های کاغذی
- پرتقال، سیب و سایر میوه ها
- پیاز، سیب زمینی و اقلام حیاتی بازار
- ذرت، گندم، جو و غلات ضروری
- انواع سبوس، کاه و یونجه
- دانه‌های روغنی
- کره و شیر خشک
- شکر
- لاستیک
- کاغذ و تولیدات آن
- تجهیزات آهنی
- ماشین‌آلات صنعتی
- شمش آلومینیوم
- انواع محصولات پرایمری
کالاهای ممنوعه صادراتی در هفت فاز بنابر شرایط کشور از سال ۱۳۹۷ پیگیری شد و این موضوع در قانون امور گمرکی نیز درج شده است. هفت فاز ممنوعیت صادرات کالا عبارتند از:
فاز اول
در سال ۱۳۹۷ یک فهرست برای کالاهای ممنوعه صادراتی اعلام شد و شامل حدود ۱۶۰ نوع کالا بود. این اولین باری بود که یک فهرست برای این موضوع اعلام شد و روند جدیدی در این زمینه شکل گرفت.
فاز دوم
در فاز دوم، دولت ۱۸ نوع کالای ممنوعه صادراتی را در حوزه تخصصی کشاورزی اعلام کرد. این ۱۸ نوع اغلب شامل غلاتی مانند آرد، گندم، جو، خوراک آبزیان و مواردی از این دست بود.
فاز سوم
در همان سال ۱۳۹۷، ۷ نوع کالای دیگر به فهرست ممنوع ها اضافه شد. در این فاز لبنیاتی شامل کره و موارد جامد خشک مانند شیر خشک، دستمال کاغذی، کاغذ، چای و موارد صنعتی نظیر لاستیک به لیست اضافه شد.
فاز چهارم
در فاز چهارم، کالاهایی نظیر شکر سفید، گوشت مرغ و گوسفند، انواع تولیدات مبتنی بر کاغذ مانند دفترچه و مواردی از این دست به لیست کالاهای ممنوعه صادراتی اضافه شد.
فاز پنجم
یک ماه بعد، صادرات تمام گوشت ها چه گرم و چه منجمد به طور کامل ممنوع شد اما دستمال کاغذی و کاغذ بسته بندی که در فاز سه و چهار ممنوع شده بود، در این فاز آزاد شد.
فاز ششم
در فاز شش، برخی میوه ها ممنوع الصدور شدند. صادرات میوه هایی نظیر سیب و پرتقال با هدف تنظیم بازار داخل کشور ممنوع شد و برای آن ممنوعیت یک ماهه در نظر گرفته شد.
فاز هفتم
در فاز هفتم، اقلام حیاتی بازار مانند سیب زمینی و پیاز هم ممنوع الصدور شدند و به نظر می رسد در فازهای آخر و فازهای آینده، تمرکز بیشتر بر روی تنظیم قیمت در بازار داخل کشور خواهد بود.
جمع بندی
اگر در خصوص امکان صادرات کالای خود سوال دارید، مرکز توسعه تجارت ایران در چین با نام بازرگانی ایجاب این موضوع را برای شما بررسی می کند و اگر واجد صادرات بودید، کشور چین به عنوان اصلی ترین شریک تجاری ایران را به شما معرفی می کند و شما را از مزایای صادرات به این کشور بهره مند می کند.
سوالات متداول
صادرات چه نوع کالاهایی به خارج ممنوع است؟
صادرات حدود ۲۰۰ قلم کالا به خارج از کشور ممنوع است که در این مطلب به آن پرداخته ایم.
آیا کالاهای ممنوعه صادراتی برای همیشه منع صادرات دارند؟
خیر. صادرات برخی کالاها به صورت دوره ای توسط وزارت صمت آزاد می شود.
مرجع ممنوعیت صادرات کالاها به خارج از کشور چه ارگانی است؟
قانون امور گمرکی تنظیم شده توسط وزارت صمت، مرجع ممنوعیت صادرات کالاست.
درود بر شما!
حسینی هستم مدیر روابط عمومی بازرگانی و خدمات پولی مح.
شرکت ما کار صادرات و واردات و نیز کار صرافی و حواله‌داری را انجام می‌دهد. بازار هدف افغانستان است چون شرکا افغانستانی هستند و در دیارشان دستشان باز… نیازمندی‌های بازار هرات، کابل و… شناخته شده و اقلام از مشهد به هرات فرستاد می‌شود.
خوش‌وقت و خرسند خواهیم بود شرکت‌مان در پاره‌‌ای از امور با شما همکاری داشته باشد و بتوانید محصولات باکیفیت چین را برای ارسال در دسترس‌مان قرار دهید.
اگر شایق بودید تماس بگیرید یا در واتس‌اپ، تلگرام، اینا، روبیکا و… پیام بگذارید.
(۰۰۹۸۹۰۱۰۹۴۴۱۲۸)
سلامتی‌تان
حرمت
سلام دوست گرامی حتما با شما تماس خواهیم گرفت امیدوارم بتوانیم همکاری خوب و مستدامی با شما داسته باشیم.